Ortodonti

Diş, çene, yüz bölgesini ilgilendiren bozuklukların oluşmasını önlemek, mevcut bozuklukların ilerlemesini durdurmak ve tedavi etmek bununla birlikte iyi bir estetik ve fonksiyon (ısırma, çiğneme, konuşma, gülme) ağlamayı hedefleyen bilim dalıdır. Bu konularda uzmanlaşmış diş hekimine ortodontist denilmektedir.

13.1- NEDEN ORTODONTIK TEDAVIYE İHTIYAÇ DUYARIZ?

Çapraşık ve kötü konumlanmış dişler, ne kadar fırçalanırsa fırçalansın, tam olarak temizlenmesi zordur. Mutlaka diş aralarında gıda artığı kalır ve bu nedenle genellikle diş aralarında çürükler ve dişeti hastalıklarına yakalanma riski yüksektir. Bu tür dişeti problemlerinde kemik kaybı ve dişlerin erken yaşta kaybedilme riski vardır.  

Ayrıca kapanış bozuklukları, çene kaslarında daha fazla baskıya neden olarak çene eklemi problemlerine ve böylece baş ağrısına, sırtta ve omuzda ağrıya neden olabilirler. Çapraşık dişler, estetik olarak istenmeyen bir görünüme sebep olurlar. Bu nedenle gülerken ağzın kapatılması çok karşılaşılan bir sonuçtur. 

Çenelerde meydana gelen gelişimsel ve doğumsal problemlerde yüz estetiği çok fazla etkilenir ve hastalarda psikolojik problemlere neden olabilir. Ayrıca bu tür malokluzyonlu bireyler ağızlarını tam olarak kapatamayıp ısırma, çiğneme, solunum problemleri yaşayabilirler. Bu problemler, vücudun çeşitli bölgelerinde (mide, kalp...vs.) pek çok soruna yol açabilmektedir.

13.2- ORTODONTİK TEDAVİ HANGİ YAŞTA YAPILMALIDIR?

Ortodontik tedavi her yaşta uygulanabilir. Ancak özellikle çeneleri de ilgilendiren sorunlar varsa, büyüme-gelişmeden de yararlanabilmek için çocukların tam buluğ çağına girmeden önce (10-12 yaş) muayene edilmesi gerekmektedir.

5-6 yaşlarındaki çocuklarda ise büyüme ve gelişimi bozabilecek sorunların erkenden saptanabilmesi için ortodontik muayene çok yararlıdır. Bazı durumlarda da sorun erkenden belirlendiği halde, ortodonti uzmanı çocuğu belirli aralıklarla kontrole çağırarak tedavi için en uygun zamanı bekleyebilir

13.3- SABİT ORTODONTİK TEDAVİ:

Daimi dişler sürdükten sonra ortodontik tedavi artık, dişlerin üzerine yapışan ve tedavi süresince çıkarılmayan braketler ve bu braketlerin içinden geçen tellerle yapılmaktadır. Bu teller, dişlere kuvvet uygularlar. Böylece dişler, kademeli olarak hareket ettirilerek düzgün konumlandırılmaları sağlanır. Tedavi birkaç ay ya da birkaç yıl sürebilir ve her ay ayarlamalar yapılarak dişlerdeki düzelmenin istenilen şekilde olması sağlanır.  Günümüzde kullanılan braketler, daha hafif ve daha az metal içermektedir. Çocukları motive etmek amacıyla çeşitli renklerde ve yetişkinler için şeffaf olarak üretilmektedir.

13.4- LİNGUAL TEDAVİ

Sabit tedavi yöntemlerinden biridir. Bu tedavide hastalar için en büyük avantaj, tedavi için kullanılan dişlerin üzerine yapıştırılan sabit apareylerin, dudak tarafında değil dil tarafında olmasıdır. Böylelikle dişlerin üzerinde hiçbir şey gözükmez. Oldukça estetik olan bu tedavi yönteminde tedavi süresi, vestibülden uygulanan sabit tedavilere göre biraz daha uzun sürmekte olup, hastaların karşılaştığı en büyük problem konuşma bozukluğudur. Ayrıca, dil ucunda hafif tahrişler de olabilmektedir. Hastaların bunlara alışması 6 aylık bir süreyi kapsayabilmektedir. Bu yöntem diğerlerine göre biraz daha pahalı bir yöntemdir.

13.5- PEKİŞTİRME TEDAVİSİ

Ortodontik aktif ve pasif tedavi olarak iki aşamadır;

a) Aktif Tedavi

Mevcut bozuklukların giderilmesi amacıyla kullanılan hareketli veya sabit apareylerle elde edilen, diş ve çenelerin düzeltilme aşamasıdır.

 b) Pasif Tedavi

Aktif tedavi ile elde edilen durumun korunması gereken aşamadır.

Pasif tedavide amaç, düzgün konuma getirilen diş ve çenelerin konumlarının tekrar eski konumuna dönmemesi için dişlerin etrafında yeni kemik oluşumu ve kasların yeni konuma adaptasyonu için geçirilmesi gereken sürede düzgün konumları korumaktır. En az 6 ay veya 1 yıl olup, ömür boyu pekiştirme gerektiren tedaviler olabilmektedir.